Belediyelerle İlgili Sayıştay Raporlarında Sıklıkla Tespit Edilen Uygunsuzluklar (1)
Bilindiği üzere, Sayıştay her sene büyük belediyelerin ve belli sayıda orta ve küçük ölçekli belediyelerin mali iş ve işlemlerini denetlemekte ve bu denetimlere ilişkin raporlar yayınlamaktadır. Bu raporlarda, personel yönetimi, muhasebe kayıtları vs. gibi konular yanında ihale uygulamalarıyla ilgili denetim bulguları ve önerilerine de yer verilmektedir. Bu makalemde belediyelerle ilgili Sayıştay raporlarında sıklıkla tespit edilen uygunsuzlukları ele alacağım.
- İhtiyaç Duyulan Benzer Nitelikteki Alımların Kısımlara Bölünmek Suretiyle İlansız Pazarlık (21-F) ve Doğrudan Temin (22-d) Yöntemleriyle Alınması
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesinin (f) bendi uyarınca idarelerin yaklaşık maliyeti 404.732,00 Türk Lirasına kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımları ilansız pazarlık usulü ile, büyükşehirlerde yer alan idarelerin 121.405,00 Türk Lirasına kadar olan alımları, diğer illerde yer alan idarelerin de 40.443,00 Türk Lirasına kadar olan alımları ihale prosedürlerinin uygulanmadığı doğrudan temin usulü ile alınabilmektedir.
Ancak, kamu ihale mevzuatı uyarınca eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünmesi mümkün değildir ve kanunun temel ilkelerine aykırılık teşkil etmektedir. Sayıştay tarafından yapılan belediye denetimlerinde sıklıkla benzer nitelikli ve önceden ihtiyaç planlaması yapılabilecek alımların küçük parçalar halinde bu parasal limitler kapsamında bölünerek ilansız pazarlık ve doğrudan temin yöntemiyle temin edildiği tespit edilmiştir. Örneğin; baskı hizmetleri, temizlik malzemeleri, ikram malzemeleri gibi alımlar sıklıkla bu yöntemlerle yapılmıştır. Belediyelerin bu uygunsuzluğu ortadan kaldırmak için sıklıkla yaptıkları alımları sınıflandırmaları, ihtiyaç tahmini yapmaları ve bu alımları çerçeve anlaşma yöntemi veya açık ihale usulüyle, yıllık olarak ve yeterli zaman öncesinde ilan ederek yapmaları doğru olacaktır.
- İlansız Pazarlık (21-F) ve Doğrudan Temin (22-d) Yöntemleriyle Yapılan Alımların Toplamının Kamu İhale Kurumu’ndan Uygun Görüş Alınmadan Bütçenin %10’unu Aşması
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 62’nci maddesinin (ı) bendi uyarınca Kanunun 21 ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler dahilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin (mal için ayrı, hizmet için ayrı, yapım için ayrı olmak üzere) %10'unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamaz. Pek çok belediyenin denetim raporunda bu limitin aşıldığı tespiti yapılmaktadır. Belediyelerin bu uygunsuzluğu ortadan kaldırmak için bu yöntemlerle yapılan alımları ayrı birer çizelgede takip etmeleri, bu limitlere yaklaşıldığı zaman KİK’e bu limitlerin üzerine çıkmak için, gerekçeleriyle birlikte, izin başvurusunda bulunmaları, bu izin alındıktan sonra bu yöntemlerle alıma devam etmeleri uygun olacaktır. Bu izin başvuruları EKAP üzerinden yapılabilmektedir.
- Doğrudan Temin (22-d) Kapsamında Yapılan Alımlarda Gerekli Evrak ve Dokümantasyonun Yapılmaması
Mahalli İdareler Harcama Belgeleri Yönetmeliği uyarınca 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine göre doğrudan temin usulüyle yaptırılacak mal ve hizmet alımları ile yapım işi bedellerinin ödemelerinde onay belgesi, piyasa fiyat araştırması tutanağı, düzenlenmiş ise sözleşme, fatura, muayene ve kabul tutanağı ve taşınır işlem fişi (mal alımları için) hazırlanmış olmalıdır. Pek çok belediyenin uygulamada bu dokümanları hazırlamadıkları tespit edilmiştir. Belediyelerce bu dokümanlar süreç içerisindeki sıralarına göre düzenli olarak hazırlanmalı ve ilgili yetkililerce imzalanarak dokümante edilmelidir.
- Doğrudan Temin (22-d) Kapsamında Yapılan Alımlarda Yasaklılık Sorgulaması Yapılmaması
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 30.5.4. maddesi uyarınca Kanun’un 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen parasal limit dâhilinde yapılan alımlarda, alım yapılacak gerçek veya tüzel kişinin Kurumun internet sayfasındaki yasaklılar listesinde bulunup bulunmadığının kontrol edilmesi ve yasaklı olduğunun belirlenmesi durumunda, söz konusu kişiden alım yapılmamasının gerektiği ifade edilmiştir. Söz konusu sorgulama https://ekap.kik.gov.tr/EKAP/Yasaklilik/YasakliSorgu.aspx adresinden yapılabilir. Pek çok belediyenin uygulamada bu sorgulamayı yapmadığı tespit edilmiştir. Bu kapsamdaki alımlar onaylanmadan önce bu sorgulama yapılarak, sorgu sonuç sayfasının çıktısı onay ekine konulmalıdır.
“Belediyelerle İlgili Sayıştay Raporlarında Sıklıkla Tespit Edilen Uygunsuzluklar” konulu makale serimizin ilkinde ağırlıklı olarak doğrudan temin kapsamındaki uygunsuzlukları ele aldık. Makale serimiz diğer konularla (yapım işleri, sözleşme uygulamaları vs.) devam edecek.
Ümit ALSAÇ
Kamu İhale, Kamu İhale Sözleşmeleri ve EKAP Danışmanı
(E) Kamu İhale Kurumu/Kamu İhale Uzmanı
Ücreti mukabili eğitim ve danışmanlık talepleri için:
E-posta: ualsac@gmail.com
Twitter: https://twitter.com/AlsacUmit
- İhtiyaç Duyulan Benzer Nitelikteki Alımların Kısımlara Bölünmek Suretiyle İlansız Pazarlık (21-F) ve Doğrudan Temin (22-d) Yöntemleriyle Alınması
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesinin (f) bendi uyarınca idarelerin yaklaşık maliyeti 404.732,00 Türk Lirasına kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımları ilansız pazarlık usulü ile, büyükşehirlerde yer alan idarelerin 121.405,00 Türk Lirasına kadar olan alımları, diğer illerde yer alan idarelerin de 40.443,00 Türk Lirasına kadar olan alımları ihale prosedürlerinin uygulanmadığı doğrudan temin usulü ile alınabilmektedir.
Ancak, kamu ihale mevzuatı uyarınca eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünmesi mümkün değildir ve kanunun temel ilkelerine aykırılık teşkil etmektedir. Sayıştay tarafından yapılan belediye denetimlerinde sıklıkla benzer nitelikli ve önceden ihtiyaç planlaması yapılabilecek alımların küçük parçalar halinde bu parasal limitler kapsamında bölünerek ilansız pazarlık ve doğrudan temin yöntemiyle temin edildiği tespit edilmiştir. Örneğin; baskı hizmetleri, temizlik malzemeleri, ikram malzemeleri gibi alımlar sıklıkla bu yöntemlerle yapılmıştır. Belediyelerin bu uygunsuzluğu ortadan kaldırmak için sıklıkla yaptıkları alımları sınıflandırmaları, ihtiyaç tahmini yapmaları ve bu alımları çerçeve anlaşma yöntemi veya açık ihale usulüyle, yıllık olarak ve yeterli zaman öncesinde ilan ederek yapmaları doğru olacaktır.
- İlansız Pazarlık (21-F) ve Doğrudan Temin (22-d) Yöntemleriyle Yapılan Alımların Toplamının Kamu İhale Kurumu’ndan Uygun Görüş Alınmadan Bütçenin %10’unu Aşması
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 62’nci maddesinin (ı) bendi uyarınca Kanunun 21 ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler dahilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin (mal için ayrı, hizmet için ayrı, yapım için ayrı olmak üzere) %10'unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamaz. Pek çok belediyenin denetim raporunda bu limitin aşıldığı tespiti yapılmaktadır. Belediyelerin bu uygunsuzluğu ortadan kaldırmak için bu yöntemlerle yapılan alımları ayrı birer çizelgede takip etmeleri, bu limitlere yaklaşıldığı zaman KİK’e bu limitlerin üzerine çıkmak için, gerekçeleriyle birlikte, izin başvurusunda bulunmaları, bu izin alındıktan sonra bu yöntemlerle alıma devam etmeleri uygun olacaktır. Bu izin başvuruları EKAP üzerinden yapılabilmektedir.
- Doğrudan Temin (22-d) Kapsamında Yapılan Alımlarda Gerekli Evrak ve Dokümantasyonun Yapılmaması
Mahalli İdareler Harcama Belgeleri Yönetmeliği uyarınca 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine göre doğrudan temin usulüyle yaptırılacak mal ve hizmet alımları ile yapım işi bedellerinin ödemelerinde onay belgesi, piyasa fiyat araştırması tutanağı, düzenlenmiş ise sözleşme, fatura, muayene ve kabul tutanağı ve taşınır işlem fişi (mal alımları için) hazırlanmış olmalıdır. Pek çok belediyenin uygulamada bu dokümanları hazırlamadıkları tespit edilmiştir. Belediyelerce bu dokümanlar süreç içerisindeki sıralarına göre düzenli olarak hazırlanmalı ve ilgili yetkililerce imzalanarak dokümante edilmelidir.
- Doğrudan Temin (22-d) Kapsamında Yapılan Alımlarda Yasaklılık Sorgulaması Yapılmaması
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 30.5.4. maddesi uyarınca Kanun’un 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen parasal limit dâhilinde yapılan alımlarda, alım yapılacak gerçek veya tüzel kişinin Kurumun internet sayfasındaki yasaklılar listesinde bulunup bulunmadığının kontrol edilmesi ve yasaklı olduğunun belirlenmesi durumunda, söz konusu kişiden alım yapılmamasının gerektiği ifade edilmiştir. Söz konusu sorgulama https://ekap.kik.gov.tr/EKAP/Yasaklilik/YasakliSorgu.aspx adresinden yapılabilir. Pek çok belediyenin uygulamada bu sorgulamayı yapmadığı tespit edilmiştir. Bu kapsamdaki alımlar onaylanmadan önce bu sorgulama yapılarak, sorgu sonuç sayfasının çıktısı onay ekine konulmalıdır.
“Belediyelerle İlgili Sayıştay Raporlarında Sıklıkla Tespit Edilen Uygunsuzluklar” konulu makale serimizin ilkinde ağırlıklı olarak doğrudan temin kapsamındaki uygunsuzlukları ele aldık. Makale serimiz diğer konularla (yapım işleri, sözleşme uygulamaları vs.) devam edecek.
Ümit ALSAÇ
Kamu İhale, Kamu İhale Sözleşmeleri ve EKAP Danışmanı
(E) Kamu İhale Kurumu/Kamu İhale Uzmanı
Ücreti mukabili eğitim ve danışmanlık talepleri için:
E-posta: ualsac@gmail.com
Twitter: https://twitter.com/AlsacUmit
Yorumlar
Yorum Gönder